Studenten krijgen via YouTube antwoord op wat ze nooit durfden te vragen

In de masterfase krijgen medisch studenten geen les meer in medische beeldvorming (radiologie) en er is ook geen begeleiding meer van een radioloog. Er is wel behoefte aan onderwijs in beeldvorming, omdat dit een belangrijk onderdeel is van de diagnostiek. Amsterdam UMC en de UvA hebben daarom de Onderwijspoli Radiologie ontwikkeld.

Op dit platform van de onderwijspoli kunnen co-assistenten, bachelorstudenten en andere geïnteresseerden hun vraag stellen over beeldvorming. Docenten radiologie beantwoorden de vragen tijdens een live uitzending via YouTube.

Onderwijs voor co-assistenten: zaken die je altijd al wilde weten, maar nooit durfde te vragen. Zo staat het op het YouTube-kanaal van de onderwijspoli. “En dat is precies wat het is,” zegt arts en docent radiologie Matthias Cabri. “We kwamen erachter dat veel co-assistenten onzeker zijn over beeldvorming. Tijdens een multidisciplinair overleg of ander groot zorgoverleg houden ze dus liever hun mond, om maar geen domme vragen te stellen. En omdat ze geen onderwijs op dat gebied meer krijgen, bestaat het risico dat hun kennis in de rest van hun loopbaan achterblijft. Met de Onderwijspoli wilden we een veilige en toegankelijke omgeving creëren om die vragen juist wél te stellen.”

"Met de Onderwijspoli wilden we een veilige en toegankelijke omgeving creëren om vragen juist wél te stellen"

Matthias Cabri

Matthias Cabri, Frank Smithuis, Mario Maas, Jean-Paul Geerets

Next level lesgeven

Het team van de Onderwijs Polikliniek Radiologie bestaat uit vier leden: de bedenker van het concept Matthias Cabri, radioloog Mario Maas, skeletradioloog Frank Smithuis en systeembeheerder Jean-Paul Geerets, allemaal werkzaam aan het Amsterdam UMC. “Een veilige omgeving noemt Matthias het,” zegt Mario Maas. “Dat is het ook, voor de studenten. Maar voor óns was het ongelofelijk spannend, zeker de eerste keer. Waar zijn we aan we begonnen, dacht ik toen ik er voor het eerst stond. Bij deze manier van lesgeven komt zó veel meer kijken. Je bent bijna een televisieprogramma aan het presenteren. Je wilt natuurlijk inhoudelijk goed op de vragen ingaan, maar je moet ook rekening houden met de techniek en ervoor zorgen dat het een beetje vlot en toegankelijk overkomt. En het is live te volgen, maar je maakt ook een product dat blijft staan om later terug te kijken. Dit is echt next-level lesgeven.”

"Bij deze manier van lesgeven komt zó veel meer kijken. Dit is echt next-level lesgeven"

Mario Maas

Superkwetsbaar

Frank en Mario zijn de presentatoren/docenten van de Poli Radiologie. Jean-Paul is verantwoordelijk voor de techniek en Matthias regisseert en speelt de vragen naar Frank en Mario door die tijdens de live uitzending via de chat binnenkomen. “Je bent als presentator superkwetsbaar,” zegt Mario. “Je staat je ding te doen en je bent afhankelijk van de mensen achter de schermen.” “Nou, ik zat er de eerste keer anders ook niet heel relaxed bij,” zegt Matthias. “Het was op allerlei gebieden een gok. Het idee is dat we de vragen die vooraf via de website zijn ingestuurd behandelen, maar dat er ook live interactie is. Die moet ontstaan doordat er tijdens de uitzending vragen via de chat binnenkomen. Dat waren er de eerste keer precies nul, haha.”

Techniek speelt een cruciale rol

“We hebben een in onze ogen groot probleem gesignaleerd en daarvoor een oplossing bedacht”, zegt Frank. “Die oplossing is op dit moment in de medische en academische wereld nog erg ongebruikelijk. We moesten ervoor uit onze comfortzone stappen. Maar kennelijk vonden we het zo belangrijk dat we dat ervoor over hadden. Wat helpt is dat we elkaar al goed kenden, want je moet ultiem veel vertrouwen in elkaar hebben om zo’n uitzending te maken. Inmiddels zijn we zes video’s verder en raken we steeds beter op elkaar ingespeeld. We staan veel losser in de zaal en we gaan niet meer uit van een dichtgetimmerd script. In de laatste video hebben we zelfs een nieuw item toegevoegd waarbij techniek een cruciale rol speelt: een live poll.”

"We hebben een in onze ogen groot probleem gesignaleerd en daarvoor een oplossing bedacht"

Frank Smithuis

Fysiotherapeuten en verpleegkundigen

“Beschikbaarheid was de belangrijkste voorwaarde. Er mochten zo min mogelijk drempels zijn om aan te sluiten. Daarom hoef je geen account aan te maken om de video’s te bekijken en staan ze ook niet achter een betaalmuur. De video’s zijn in eerste instantie bedoeld voor co-assistenten, maar iedereen die geïnteresseerd is mag ze bekijken. We zijn inmiddels ook opgepikt door fysiotherapeuten en laboranten. Dat is alleen maar goed. Ons doel is de kennis van beeldvorming vergroten, dus we zijn blij met alle volgers en kijkers.”

700 abonnees en 11.000 views

Over volgers gesproken: het YouTube-kanaal van de Onderwijspoli heeft inmiddels een dikke 700 abonnees, in totaal zijn de video’s meer dan 11.000 keer bekeken en ook het aantal volgers op Instagram groeit gestaag. “Het gaat langzaam, maar de bekendheid groeit,” zegt Matthias. “Publiek genereren via social media was ook zoiets waar we natuurlijk helemaal geen ervaring mee hadden. We wisten wel wie we wilden bereiken – masterstudenten die zich via hun co-schappen hebben verspreid over instellingen in het hele land – maar we hadden geen idee hoe.”

Vliegwiel

“Ik heb studentenraden en studieverenigingen laten weten wat we van plan waren. Dat was ook handig omdat ik meteen kon vragen met welke vragen studenten zitten én of ze een delegatie konden sturen om in de zaal te zitten tijdens de live-uitzending. Zo hadden we al een beetje een idee hoe we de eerste uitzendingen konden vullen en hadden we meteen publiek voor de broodnodige interactie. Verder hebben we niet zo veel aan publiciteit gedaan. Daar was het budget ook niet voor. Het vliegwiel begint nu gelukkig wel te draaien.”

Regulier onderwijs

Frank: “We maken herbruikbaar onderwijs dat toegankelijk is voor iedereen. Het moet uiteindelijk een verrijking van het beschikbare lesmateriaal vormen die de kwaliteit van de zorg op dit gebied kan verbeteren. Dat is waar het ons om te doen is. Het mooie is, dat ons onderwijs óók beter wordt. Door de constructie van ingezonden vragen die we tijdens de sessies beantwoorden, krijgen we steeds meer inzicht in waar co-assistenten moeite mee hebben. Daar kunnen we dus in het reguliere onderwijs meer aandacht aan geven.”  

"Het is niet makkelijk om te achterhalen waar je studenten echt mee worstelen, ook omdat je ze steeds minder in de klassieke lessituatie tegenkomt"

Mario Maas

Een verrijking

“Dat is ook wat ik andere instellingen zou willen meegeven,” zegt Mario. “Het is niet makkelijk om te achterhalen waar je studenten echt mee worstelen, ook omdat je ze steeds minder in de klassieke lessituatie tegenkomt. Je hoeft het niet precies zoals wij te doen, maar zoek naar creatieve manieren en oplossingen om hen toch te bereiken en hen te helpen zich op de juiste manier te ontwikkelen. En wees daarbij niet bang om zelf iets te doen wat je nog gedaan hebt. Zie het als een verrijking, voor je studenten, voor de opleiding en voor jezelf.”     

Oplossing voor concreet probleem

“De Stimuleringsregeling is afgelopen, maar wij vinden wel een manier om de Onderwijspoli voort te zetten,” zegt Frank. “Masterstudenten zijn er blij mee. Ze komen over de brug met hun vragen en ze gaan zelfverzekerder verder met hun co-schappen. Het is een geslaagd project en we krijgen er zelf ook steeds meer plezier in. Het is nog steeds de oplossing voor een heel concreet probleem. Ik kan me voorstellen dat dat ook voor andere vakgebieden geldt, misschien ook buiten de zorg. Wij gaan er in elk geval mee door en iedereen mag komen kijken hoe we het doen.”

Zelf aan de slag?

Wil je aan de slag met de ontwikkelde materialen van dit project? Lees meer over het project Polikliniek radiologie: centraal onderwijs op afstand of kijk op de website van de polikliniek radiologie